Πρόσφατα η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, Ίλβα Γιόχανσον, ζήτησε από τη FRONTEX να συγκαλέσει έκτακτο διοικητικό συμβούλιο, προκειμένου “να συζητηθούν οι ισχυρισμοί για παράνομες επαναπροωθήσεις μεταναστών στην Ελλάδα και η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων”. Η πρωτοβουλία αυτή ελήφθη σε συνεννόηση με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Φον ντερ Λάιεν και ήλθε σε απάντηση σχετικών καταγγελιών που διατυπώθηκαν από διάφορες ΜΚΟ.
Παρά τις εξηγήσεις που δόθηκαν και τη διαβεβαίωση από ελληνικής πλευράς ότι δεν γίνονται επαναπροωθήσεις, η κ. Γιόχανσον επέμεινε ότι οι καταγγελίες πρέπει «να διερευνηθούν επαρκώς, για να γνωρίζουμε τί ακριβώς έχει συμβεί».
Πολιτική «ανοικτών συνόρων»
Η παραπάνω ενέργεια της Ευρωπαίας Επιτρόπου δεν είναι μεμονωμένη. Εκφράζει τη γενικότερη πολιτική της ΕΕ στο θέμα της μετανάστευσης. Μια πολιτική η οποία αποτυπώθηκε τον Δεκέμβριο του 2018 στη Σύνοδο του ΟΗΕ στο Μαρρακές, όταν το νέο Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση έγινε θριαμβευτικά αποδεκτό από τις περισσότερες χώρες της ΕΕ, με προεξάρχουσα τη Γερμανία.
Πρόκειται ουσιαστικά για μια πολιτική «ανοικτών συνόρων», η οποία στηρίζεται στην παραδοχή ότι οι μεταναστευτικές ροές που φθάνουν στην Ευρώπη είναι κατ’ αρχήν προσφυγικές. Άρα βάσει του διεθνούς δικαίου κανένα κράτος δεν μπορεί να τις ανακόψει. Στην πράξη όμως η υποχρέωση αυτή βαρύνει μόνο τα κράτη της περιφέρειας που έχουν εξωτερικά σύνορα. Διότι τα κράτη του ευρωπαϊκού πυρήνα βάσει της Συνθήκης του Δουβλίνου έχουν την ευχέρεια να εξετάζουν αιτήματα ασύλου μόνο όταν αυτά το θελήσουν. Σε κάθε άλλη περίπτωση έχουν το δικαίωμα να επιστρέφουν στη χώρα πρώτης εισόδου τους αιτούμενους ασύλου ή τους παράνομους μετανάστες που θα ανακαλύψουν στην επικράτειά τους.
Η Συνθήκη του Δουβλίνου επιτρέπει λοιπόν στις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα να ελέγχουν τα σύνορά τους, μεταθέτοντας τη διαχείριση του μεταναστευτικού προβλήματος στις χώρες της περιφέρειας. Μαζί τους ανατίθενται και τα «ανθρωπιστικά καθήκοντα».
Όλα αυτά ισχύουν συμβατικά υπό τον όρο ότι οι ροές είναι προσφυγικές. Αν όμως οι ροές είναι μεταναστευτικές, τότε η συζήτηση αλλάζει. Διότι δεν αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα το να φεύγει κάποιος από τη χώρα του και να πηγαίνει σε όποια χώρα θέλει. Αν ισχύσει αυτό, τότε θα έχουμε δεχτεί την κατάργηση των συνόρων και των εθνικών κρατών.
Τί μας δείχνουν τα επίσημα στοιχεία
Πόσο προσφυγικές είναι όμως οι ροές των μεταναστών που έρχονται στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα; Κατ’ αρχάς θα έπρεπε κανείς να δυσπιστεί για τον προσφυγικό χαρακτήρα αυτών των ροών και μόνο από το γεγονός ότι μετά το 2015 άρχισαν να καταφθάνουν μαζικά στην Ελλάδα παράνομοι μετανάστες, προερχόμενοι από δεκάδες διαφορετικές χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Χώρες στις οποίες ως επί το πλείστον δεν διεξάγεται πόλεμος. Το ίδιο βεβαίως ισχύει και για την Τουρκία, από όπου μας έρχονται οι άνθρωποι αυτοί.
Επί πλέον, η Τουρκία θεωρείται ασφαλής χώρα και από τους Ευρωπαίους, όπως δείχνει η μαζικότητα των επενδύσεών τους στη χώρα αυτήν. Είναι λοιπόν τουλάχιστον αντιφατικό η ΕΕ να ζητά από την Ελλάδα, να κρατά ανοικτά τα ανατολικά σύνορά της, επικαλούμενη «ανθρωπιστικούς λόγους».
Υπάρχουν όμως και επίσημα στοιχεία που δείχνουν ότι οι παράνομες μεταναστευτικές ροές που φθάνουν στην Ελλάδα δεν είναι στην πλειονότητά τους προσφυγικές. Αυτό φαίνεται από το ποσοστό των (πρωτοβάθμιων) θετικών απαντήσεων στα αιτήματα ασύλου. Το ποσοστό αυτό στην Ελλάδα το 2020 μειώθηκε περίπου στο 40% ως συνέπεια και της κυβερνητικής αλλαγής. Ακόμη πιο χαμηλά βρίσκεται ο ευρωπαϊκός μέσος όρος, αφού σύμφωνα με την Eurostat το 2019 το ποσοστό των θετικών απαντήσεων σε αιτήματα ασύλου ήταν 38%.
Το γεγονός ότι οι μετανάστες που έρχονται στην Ευρώπη δεν έχουν και τόσο προσφυγικό προφίλ, φαίνεται και από ένα άλλο στοιχείο. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, το 2019 από τους υποβάλλοντες για πρώτη φορά αίτηση ασύλου, οι άρρενες ήταν περίπου το 62%. Αν μάλιστα εξαιρέσει κανείς τα παιδιά, στα οποία τα πράγματα είναι κάπως μοιρασμένα, τότε θα διαπιστώσει ότι στους έχοντες ηλικία 14-17 ετών, οι άρρενες αποτελούσαν το 68%. Αντίστοιχα, στη «στρατεύσιμη» ηλικία των 18-34 ετών, οι άνδρες ήταν το 69%.
Φαίνεται λοιπόν ότι από τους καταφθάνοντες μετανάστες στην Ευρώπη, οι έχοντες προσφυγικό προφίλ αποτελούν μειονότητα. Επίσης, λίγο μπορούν να εισφέρουν στο δημογραφικό πρόβλημα της Ευρώπης, αφού δεν είναι πληθυσμοί ισορροπημένοι κατά φύλο. Δηλαδή, κατά κανόνα δεν μας έρχονται οικογένειες ή ζευγάρια, αλλά νεαροί άνδρες, οι οποίοι στην πραγματικότητα επιδιώκουν να μεταναστεύσουν παράνομα στην Ευρώπη, προσποιούμενοι τους «πρόσφυγες». Κάνουν δηλαδή αυτό που τους έχει δασκαλέψει ένα ολόκληρο σύστημα διακίνησης, το οποίο έχει θεριέψει και τρέφεται από τη νέα «μεγάλη μπίζνα» της παράνομης μετανάστευσης.
Πρόκειται λοιπόν εν πολλοίς για ένα μαζικό φαινόμενο παράνομης μετανάστευσης, το οποίο εκμεταλλεύεται καταχρηστικά τη Σύμβαση της Γενεύης για τους Πρόσφυγες (την οποία η Τουρκία δεν έχει υπογράψει). Όμως η Σύμβαση της Γενεύης όταν έγινε, αφορούσε κυρίως τη διαχείριση ατομικών περιπτώσεων και την παροχή προστασίας σε άτομα που διώκονταν από ανελεύθερα ή δικτατορικά καθεστώτα. Δεν είχε υπ’ όψιν της μια βιομηχανία παράνομων μεταναστευτικών ροών που ξεκινούν από τη Γουϊνέα, το Κογκό και τη Σομαλία, έως το Πακιστάν, το Αφγανιστάν και το Μπαγκλαντές.
Και βέβαια δεν είναι τυχαίο ότι όσον αφορά την Ελλάδα, οι άνθρωποι αυτοί μας έρχονται από την Τουρκία, όπου φυσικά δεν πάνε με τα πόδια. Φθάνουν εκεί αεροπορικώς, εκμεταλλευόμενοι τα πολύ φθηνά εισιτήρια που τους παρέχονται. Αντί λοιπόν η ΕΕ να ασκεί τις πιέσεις της στην Τουρκία, η οποία εκβιάζει την Ευρώπη με τις μεταναστευτικές ροές, εγκαλεί την Ελλάδα. Και ούτε λίγο ούτε πολύ της ζητά να ανοίξει τα σύνορά της για λόγους «ανθρωπιστικούς». Μάλιστα αυτό το ζητά στον απόηχο των τρομοκρατικών επιθέσεων που έγιναν πρόσφατα στο Παρίσι και στη Βιέννη και εν μέσω καραντίνας λόγω κορωνοϊού.
Ο ανθρωπισμός ως υποχρέωση των άλλων
Ενώ όμως η ΕΕ απαιτεί από την Ελλάδα να κρατά ανοικτά τα ανατολικά σύνορά της, την ίδια ώρα λαμβάνει μέτρα για να σφραγίσει τα βόρεια σύνορα της. Διότι στην πράξη αυτό κάνει, έχοντας τοποθετήσει κλιμάκια της FRONTEX σε αλβανικό και σκοπιανό έδαφος, ήδη από τον Μάιο του 2019. Η επίσημη δικαιολογία βέβαια είναι ότι οι δυνάμεις αυτές έχουν αποστολή να ελέγξουν το διασυνοριακό έγκλημα. Στην πράξη όμως σκοπός τους είναι να αναχαιτίσουν πιθανές διαρροές μεταναστών προς την Κεντρική Ευρώπη. Τον Ιούλιο του 2020 δημιουργήθηκε μάλιστα και μια δεύτερη «γραμμή ανάσχεσης» με τοποθέτηση δυνάμεων της FRONTEX στο Μαυροβούνιο.
Εν πάση περιπτώσει, αν η ΕΕ ενδιαφέρεται τόσο πολύ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ας δημιουργήσει ευρωπαϊκά προξενεία στην Τουρκία, στα οποία θα μπορούν να αιτούνται άσυλο κανονικά, με τα χαρτιά τους, όσοι το επιθυμούν,. Με αυτό τον τρόπο δεν θα κινδυνεύουν, διασχίζοντας τη θάλασσα, ούτε θα ταλαιπωρούνται σε καταυλισμούς στα ελληνικά νησιά. Έτσι βέβαια μπορεί οι ΜΚΟ και οι δουλέμποροι να μην έχουν πλέον «αντικείμενο εργασιών», αλλά το κέρδος από ανθρωπιστική σκοπιά θα είναι μεγάλο.
Σε αυτά λοιπόν τα ευρωπαϊκά προξενεία που θα δημιουργηθούν επί τουρκικού εδάφους, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου θα αποφαίνεται αν οι αιτούμενοι διεθνή προστασία θα μπορούν να λάβουν άσυλο. Και όσοι από αυτούς θα λαμβάνουν θετική απάντηση, θα μπορούν να πάρουν το αεροπλάνο και να πάνε σε όποια χώρα της Ευρώπης επιθυμούν. Και όχι να εγκλωβίζονται στην Ελλάδα, όπως γίνεται τώρα. Φαίνεται έτσι για μια ακόμη φορά η ανακολουθία της ΕΕ, η οποία δίνοντας μερικά χρήματα στην Ελλάδα φροντίζει απλώς να κρατά το πρόβλημα έξω από την πόρτα της.
Τα δικαιώματα των Ελλήνων
Η ελληνική κυβέρνηση έχει όμως πρωτίστως υποχρέωση απέναντι στους Έλληνες πολίτες, για την ασφάλεια και την ευημερία των οποίων οφείλει να μεριμνά. Όσοι έχουν τις δικές τους και απολύτως σεβαστές ευαισθησίες, καλόν θα ήταν να τις δείξουν έμπρακτα και όχι μέσω τρίτων. Διότι δεν μπορεί η ΕΕ επειδή μας δίνει κάποια χρήματα να μετατρέπει την Ελλάδα σε έναν κλειστό θάλαμο υποδοχής των παράνομων μεταναστευτικών ροών που μέσω Τουρκίας καταφθάνουν στην Ευρώπη.
Ούτε η ελληνική κοινωνία μπορεί να δεχτεί τον αναγκαστικό εποικισμό που της επιβάλλει η Τουρκία με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Στο κάτω της γραφής έχουν και οι Έλληνες τα δικαιώματά τους και ανάμεσα σε αυτά, έχουν το δικαίωμα να αποφασίσουν σε ποια χώρα θα ζήσουν αύριο τα παιδιά τους.
Αναστάσιος Λαυρέντζος