Ο Musk έχει ήδη χαρακτηρίσει το πρόγραμμα ως “αποτυχία” και τους κατασκευαστές του ως “ηλίθιους”, ακόμη και πριν από την έναρξη της έρευνας του DOGE στα οικονομικά του Πενταγώνου
Το πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35, κόστους 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα λόγω καθυστερήσεων, σφαλμάτων λογισμικού και ελλείψεων στην κυβερνοασφάλεια, ζητήματα που αναμένεται να ερευνηθούν από το Department of Government Efficiency (DOGE), υπό την ηγεσία του Elon Musk, όταν το νέο υπουργείο του Trump ξεκινήσει τον έλεγχο των οικονομικών στοιχείων του Πενταγώνου.
Ο Musk έχει ήδη χαρακτηρίσει το πρόγραμμα ως “αποτυχία” και τους κατασκευαστές του ως “ηλίθιους”, ακόμη και πριν από την έναρξη της έρευνας.
Αυτή η σκληρή κριτική έρχεται σε αντίθεση με τη θέση αξιωματούχων της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, οι οποίοι θεωρούν ότι ο Musk υπερεκτιμά την ικανότητα των drones να αντικαταστήσουν τα μαχητικά αεροσκάφη στις πολεμικές επιχειρήσεις.
Προβλήματα και καθυστερήσεις στο πρόγραμμα των F-35
Παρά ταύτα, οι ανησυχίες του Musk φαίνεται να έχουν βάση.
Σύμφωνα με αποχαρακτηρισμένη έκθεση του Director of Operational Test and Evaluation (DOT&E) των ΗΠΑ, που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2024, το πρόγραμμα των F-35 συνεχίζει να αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, παρά τις υψηλές προσδοκίες για τις τεχνολογικές δυνατότητές του.
Συγκεκριμένα, η ανάπτυξη και επιχειρησιακή δοκιμή του λογισμικού “Block 4” έχει αναδείξει κρίσιμα ζητήματα που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα και καταλληλότητα του προγράμματος.
– Η διαδικασία Continuous Capability Development and Delivery (C2D2), η οποία είχε σχεδιαστεί ώστε να παρέχει αναβαθμίσεις κάθε έξι μήνες, δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, οδηγώντας σε σημαντικές καθυστερήσεις.
– Η αναβάθμιση Tech Refresh 3 (TR-3), που στοχεύει στην ενίσχυση της υπολογιστικής ισχύος του F-35, αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες.
– Η έκδοση λογισμικού TR-3 (30R08) παραμένει ημιτελής, παρά τα δύο χρόνια ανάπτυξης, και έχει εισάγει νέες δυσλειτουργίες σε προηγούμενες δυνατότητες.
– Οι ανεπαρκείς προσομοιώσεις και δοκιμές έχουν καταστήσει τη διαδικασία ανάπτυξης υπερβολικά εξαρτημένη από τη μέθοδο fly-fix-fly, κάτι που έχει επιτείνει τις καθυστερήσεις.
– Η επιχειρησιακή δοκιμή των TR-3 αναβαθμισμένων F-35 ενδέχεται να μην πραγματοποιηθεί πριν το 2026, δύο χρόνια μετά την αρχική προθεσμία.
Ανησυχίες για την κυβερνοασφάλεια και τη συντήρηση των μαχητικών αεροσκαφών
Οι δοκιμές κυβερνοασφάλειας των νέων εκδόσεων λογισμικού του Autonomic Logistics Information System (ALIS) αποκάλυψαν μη επιλυθείσες ευπάθειες, ενώ η μετάβαση στο νέο cloud-based σύστημα Operational Data Integrated Network (ODIN) δεν έχει ακόμα διορθώσει πολλά από τα υφιστάμενα προβλήματα.
Παρότι η ανάπτυξη του υλικού του ODIN έχει βελτιώσει την ταχύτητα λειτουργίας, το σύστημα εξακολουθεί να βασίζεται στο ALIS, καθυστερώντας τα αναμενόμενα οφέλη των νέων εφαρμογών.
Επιπλέον, οι δείκτες συντήρησης για όλες τις εκδόσεις των F-35 παραμένουν κάτω από τα επιχειρησιακά όρια που καθορίζονται από το Joint Strike Fighter (JSF) Operational Requirements Document (ORD).
– Οι κρίσιμες βλάβες απαιτούν διπλάσιο χρόνο επισκευής από τον προβλεπόμενο.
– Οι δείκτες αξιοπιστίας, όπως ο Μέσος Χρόνος Πτήσης μεταξύ Κρίσιμων Βλαβών, βρίσκονται κάτω από τα προβλεπόμενα πρότυπα.
– Τα ποσοστά επιχειρησιακής διαθεσιμότητας του στόλου των F-35 παραμένουν χαμηλότερα από τους στόχους, λόγω ελλείψεων ανταλλακτικών και υψηλών απαιτήσεων συντήρησης.
Οι δυσκολίες αυτές έχουν καθυστερήσει την πλήρη παραγωγή του αεροσκάφους και έχουν υπονομεύσει την ετοιμότητά του για πολεμικές επιχειρήσεις, τη στιγμή που η Κίνα προχωρά σε μαζικές αναβαθμίσεις του αεροπορικού της στόλου.
Η κριτική του Musk και η απάντηση του Πενταγώνου
Οι διαπιστώσεις αυτές φαίνεται να εξηγούν την εκ των προτέρων κριτική του Elon Musk, ο οποίος έχει ασκήσει σφοδρή κριτική στη σχεδίαση και τη χρησιμότητα του F-35.
Ωστόσο, ο Υπουργός Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, Frank Kendall, απαντά ότι η άποψη του Musk είναι εκείνη ενός μηχανικού, όχι ενός στρατιωτικού διοικητή.
Ο Kendall τονίζει ότι το όραμα του Musk για την υπεροχή των drones απέχει ακόμα πολλά χρόνια από την πραγματικότητα.
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι το F-35 δεν θα αντικατασταθεί σύντομα από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αλλά θα λειτουργεί σε συνδυασμό με αυτά.
Επισημαίνει, επίσης, ότι το F-35 υπερέχει σε κάθε τομέα σε σχέση με τα 4ης γενιάς μαχητικά αεροσκάφη και θα παραμείνει σε υπηρεσία μέχρι να τεθεί σε λειτουργία η πλατφόρμα Next Generation Air Dominance (NGAD).
Κι όμως.. η κριτική του Elon Musk επιβεβαιώνεται από τους πιλότους των F-35
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τα πολλαπλά προβλήματα του F-35, η κριτική του Elon Musk δεν είναι αβάσιμη.
Σύμφωνα με έκθεση του US Congressional Research Service (CRS) τον Δεκέμβριο του 2024, οι αλλαγές λογισμικού μέσω του Continuous Capability Development and Delivery (C2D2) έχουν συχνά προκαλέσει προβλήματα σταθερότητας και έχουν διαταράξει τη λειτουργία άλλων συστημάτων του αεροσκάφους.
Επιπλέον, σε άρθρο του Air & Space Forces Magazine τον Μάιο του 2024, ο John Tirpak αναφέρει ότι οι πιλότοι του F-35 χρειάστηκε να κάνουν επανεκκινήσεις του TR-3 τόσο στον αέρα όσο και στο έδαφος κατά τη διάρκεια δοκιμών.
Ακόμη και αν η αναβάθμιση Tech Refresh 3 (TR-3) λάβει πλήρη έγκριση, εκπρόσωπος του F-35 Joint Program Office (JPO) επισημαίνει ότι ενδέχεται να απαιτούνται συχνές διορθώσεις και ενημερώσεις λογισμικού για την αντιμετώπιση ελλείψεων.
Προβλήματα με το ALIS και ανησυχίες για κυβερνοεπιθέσεις
Σε άρθρο του Project for Government Oversight (POGO) τον Νοέμβριο του 2024, ο Greg William αναδεικνύει τις αδυναμίες του Autonomic Logistics Information System (ALIS).
Το λογισμικό, το οποίο προορίζεται να αποτελέσει τον ακρογωνιαίο λίθο της συντήρησης του F-35, έχει επιδείξει χαμηλή αξιοπιστία και υψηλά ποσοστά ψευδών συναγερμών, επηρεάζοντας αρνητικά, αντί να διευκολύνει, τη συντήρηση του αεροσκάφους.
Με τη σεριά του, ο ο Grant Turnbull προειδοποιεί για την ευπάθεια του ALIS σε κυβερνοεπιθέσεις.
Αναφέρει ότι η παγκόσμια διασύνδεση του συστήματος και η εξάρτησή του από την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ διαφόρων κόμβων δημιουργούν πολλαπλά σημεία εισόδου για χάκερς, γεγονός που αυξάνει σημαντικά τους κινδύνους ασφαλείας.
Σύμφωνα με τον Turnbull, επιτυχημένες κυβερνοεπιθέσεις θα μπορούσαν:
– Να διαταράξουν τα προγράμματα συντήρησης εμποδίζοντας κρίσιμες ενημερώσεις λογισμικού ή την παραγγελία ανταλλακτικών, καθιστώντας έτσι τα αεροσκάφη ανενεργά.
– Να εισάγουν κακόβουλο λογισμικό, το οποίο θα μπορούσε να δημιουργήσει ψευδή δεδομένα στο ALIS, οδηγώντας σε αδικαιολόγητη καθήλωση πλήρως λειτουργικών αεροσκαφών.
– Να επιτρέψουν σε κυβερνοεχθρούς να εξάγουν κρίσιμα δεδομένα επιδόσεων, θέτοντας σε κίνδυνο την επιχειρησιακή ασφάλεια.
Η πολυπλοκότητα του ALIS, σε συνδυασμό με κρίσιμα σημεία αποτυχίας όπως τα Central Points of Entry (CPE) και το Autonomous Logistics Operating Unit (ALOU), επιδεινώνει περαιτέρω την ευπάθειά του.
Προβλήματα συντήρησης και μειωμένη επιχειρησιακή ετοιμότητα
Πέρα από τα ζητήματα λογισμικού, το F-35 αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα συντήρησης. Έκθεση του US Government Accountability Office (GAO) τον Σεπτέμβριο του 2023 αναφέρει ότι:
– Η υπερβολική εξάρτηση από εργολάβους περιορίζει την επιρροή και τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων της κυβέρνησης.
– Η εκπαίδευση συντήρησης των F-35 είναι ανεπαρκής.
– Υπάρχει έλλειψη πρόσβασης στα τεχνικά δεδομένα των αεροσκαφών.
– Η χρηματοδότηση για εγκαταστάσεις συντήρησης έχει χαμηλή προτεραιότητα.
– Η διαθεσιμότητα ανταλλακτικών παραμένει προβληματική.
– Τα ποσοστά επιχειρησιακής ετοιμότητας των F-35 έχουν επίσης μειωθεί σημαντικά.
Μάλιστα, σύμφωνα με έκθεση του Director of Operational Test and Evaluation (DOT&E) τον Ιανουάριο του 2024, η μέση διαθεσιμότητα του στόλου των F-35 ανήλθε μόλις στο 51%, πολύ χαμηλότερα από τον στόχο του 65%.
Ο δείκτης Full Mission Capable (FMC) έφτασε μόλις στο 30% για το σύνολο του στόλου των ΗΠΑ και στο 9% για τον στόλο δοκιμών.
Τα επιχειρησιακά αεροσκάφη είχαν καλύτερη επίδοση, φτάνοντας 61% διαθεσιμότητα και 48% FMC, αλλά παρέμειναν κάτω από τις προσδοκίες.
Η F-35C δεν πέτυχε κανέναν από τους στόχους του Operational Requirements Document (ORD).
Από την άλλοι οι εκδόσεις F-35A και F-35B πέτυχαν ορισμένους στόχους αξιοπιστίας, αλλά οι χρόνοι διορθωτικής συντήρησης ξεπέρασαν τα όρια έως και κατά 278%.
Το ποσοστό Not Mission Capable for Supply (NMC-S) έφτασε το 27%, αποκαλύπτοντας σοβαρά προβλήματα εφοδιαστικής υποστήριξης.
Επιπλέον, η συνεχής αστάθεια λογισμικού και οι ελλείψεις σε ανταλλακτικά κινητήρα επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
Η έκθεση τονίζει ότι, παρά τις βελτιώσεις στη συντήρηση και τις αλυσίδες εφοδιασμού, αυτά τα προβλήματα υπονομεύουν την ικανότητα του F-35 να ανταποκριθεί στις επιχειρησιακές απαιτήσεις και απαιτούν άμεσες διορθωτικές ενέργειες.
Το J-20 της Κίνας και οι γεωπολιτικές προεκτάσεις
Αντιθέτως, σύμφωνα με το Military Watch, το κινεζικό J-20 φαίνεται να έχει πιο σταθερό λογισμικό, με την ανάπτυξή του να προχωρά ομαλά, χωρίς εμφανή προβλήματα.
Ωστόσο, η στρατιωτική αναβάθμιση της Κίνας είναι λιγότερο διαφανής σε σχέση με των ΗΠΑ, οπότε τυχόν δυσκολίες μπορεί να μην δημοσιοποιούνται.
Παρόλα αυτά, οι εξελίξεις αυτές θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ισορροπία αεροπορικής ισχύος στον Ειρηνικό.
Κι αυτό διότι F-22 και F-35 φάνταζαν μέχρις σήμερα τα μόνα αεροσκάφη ικανά να ανταγωνιστούν τον ταχέως αυξανόμενο στόλο μαχητικών 5ης γενιάς της Κίνας σε μια πιθανή σύγκρουση στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας ή στα Στενά της Ταϊβάν…