Η “Ευρώπη” καλείται σήμερα να “ανασυνταχθεί” και να αποκτήσει κοινή άμυνα και εξωτερική πολιτική, για να αντιμετωπίσει τη νέα εποχή που διαγράφεται στις διεθνείς σχέσεις
Όσοι μιλάνε για “αναβίωση” της Ευρώπης, “αφύπνιση” της Ευρώπης και τα σχετικά, κάνουν ένα σοβαρό εννοιολογικό λάθος όσον αφορά το υποκείμενο της πρότασης: τη λέξη “Ευρώπη”.
Δεν υπάρχει οντότητα Ευρώπη με την έννοια που της αποδίδουν· δηλαδή αυτήν μιας παραδοσιακής κρατικής δομής, με ιεραρχική διοίκηση και μηχανισμό λήψης αποφάσεων αντίστοιχο ενός ενιαίου κράτους. Η “Ευρώπη” στην οποία συνήθως αναφέρονται αυτοί που αναζητούν την “αναβίωσή” της, (και προφανώς εννοούν την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς τη Βρετανία, πράγμα εξαρχής προβληματικό), δεν έχει ούτε κυβέρνηση, ούτε πρωθυπουργό, ούτε αρχηγό κράτους, ούτε καν δημόσια διοίκηση.
Έχει υποκατάστατα, τα οποία όμως δεν έχουν καμία λειτουργία ανάλογη με τα αντίστοιχα όργανα ενός κράτους. Με απλά λόγια, δεν μπορεί να βγάλει μια ΚΥΑ ή ένα Προεδρικό Διάταγμα. Δεν έχει υπουργικό συμβούλιο ή κυβερνητική επιτροπή, ούτε υπουργούς με καθορισμένες αρμοδιότητες. Έχει βέβαια Επιτρόπους· που όμως δεν έχουν κανένα δικαίωμα λήψης αποφάσεων, διότι ούτε εκπροσωπούν ο καθένας μια χώρα, (απαγορεύεται δια ροπάλου η εκπροσώπηση της χώρας καταγωγής του Επιτρόπου), ούτε μπορούν να εκδώσουν “Επιτροπική Απόφαση”, άμεσα εκτελεστή, όπως κάνει και ο τελευταίος τη τάξη υπουργός της πιο μικρής χώρας.
Υπάρχει φυσικά το Συμβούλιο Αρχηγών Κρατών, που αποφασίζει για τα σημαντικά θέματα· το οποίο όμως δεν έχει κατανομή αρμοδιοτήτων, ούτε δομή υπουργικού συμβουλίου. Αντίθετα, όλοι έχουν απόφαση (και δικαίωμα βέτο) σε όλα, και πρέπει όλοι να ικανοποιηθούν για να περάσει ένα θέμα. Φανταστείτε ένα εθνικό υπουργικό συμβούλιο, όπου ο κάθε υπουργός θα έπρεπε να πειστεί για κάθε θέμα, στο οποίο θα μπορούσε να προβάλει βέτο, και όπου κάθε απόφαση θα ήταν αντικείμενο διαπραγμάτευσης όλων με όλους. Αυτό είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Το χειρότερο, δε, είναι πως δεν θα μπορούσε να ήταν κάτι άλλο. Διότι αν προχωρούσαμε, όπως λένε πολλοί, μάλλον από άγνοια, στην ολοκλήρωση της Ευρώπης που φαντάζονται, θα διενεργείτο μεταφορά αρμοδιοτήτων από εθνική σε υπερεθνική κλίμακα, τέτοιας έκτασης που η Ευρώπη θα διαλυόταν εις τα εξ ων συνετέθη τον πρώτο κιόλας μήνα της λειτουργίας της. Για να πάρω ένα γλαφυρό παράδειγμα, ας φανταστούμε αυτή την “αναγεννημένη” Ευρώπη, με δικό της υπουργικό συμβούλιο, όπου ένας πχ. Εσθονός θα πάγωνε τις προσλήψεις των νοσοκομείων σε όλες τις χώρες για δημοσιονομικούς λόγους – και στη δική μας. Η, πιο παραστατικά, εάν η Ένωση έκρινε σκόπιμο, στα πλαίσια της κοινής εξωτερικής της πολιτικής, να εξομαλύνει περισσότερο τις σχέσεις της με την Τουρκία, να ελάμβανε την απόφαση (χωρίς δικαίωμα βέτο της Ελλάδας) να της παραχωρήσει δικαιώματα εκμετάλλευσης στο Αιγαίο. Πώς θα σας φαινόταν;
Αυτή είναι η “Ευρώπη” που καλείται σήμερα να “ανασυνταχθεί” και να αποκτήσει κοινή άμυνα και εξωτερική πολιτική, για να αντιμετωπίσει τη νέα εποχή που διαγράφεται στις διεθνείς σχέσεις.
Χρήστος Κίσσας
geopolitico.gr